De Gigabit Society biedt kansen

We genereren meer data dan ooit. Technologie is overal in ons leven aanwezig. De hoeveelheid gigabytes die we per dag genereren is ongekend: het gaat om 2,5 quintiljoen bytes per dag, een getal met achttien nullen. Welke invloed heeft dit op ons leven, en op de maatschappij? Over deze vraag werd onlangs levendig gediscussieerd tijdens het drukbezochte seminar Human & the Machine. Ondanks de vele vraagstukken was de conclusie positief.

In het sfeervolle West Indisch Huis in Amsterdam vond onlangs het seminar The Human and the Machine plaats, mede georganiseerd door Vodafone. Centraal stond de vraag hoe de relatie tussen mens en technologie zich ontwikkelt nu de ontwikkelingen zo snel gaan dat we ons steeds vaker op onbekend terrein begeven. Niet voor niets was het motto op de uitnodiging de uitspraak van John Taplin: "Het Web is een essentieel onderdeel van ons leven geworden, en van de wereldeconomie. Toch heeft niemand er ooit over gestemd."

Veteranen

In de sessie The Gigabit Society werd de filosofische vraag gesteld of 'gigabit' goed is voor de maatschappij. De aftrap werd gegeven door veteraan Fred Janssen, onder de titel The Human Veteran outside the Army Machine. Hij opende dit deel van het symposium met een exposé over de positie van veteranen in de Nederlandse maatschappij.

Hij is mede-oprichter van de stichting Unknown Heroes, waarmee getracht wordt banen te creëren voor veteranen. En, naar analogie van de manier waarop Engeland met zijn veteranen omgaat, de maatschappij meer waardering en respect gaat tonen voor die veteranen. Dat doet hij onder meer door bedrijven te stimuleren meer veteranen in te zetten. Daarin loopt vooral de Verenigde Staten voorop. En hoewel er in Nederland op dat vlak nog veel moet gebeuren zijn de eerste resultaten goed, want organisaties die veteranen inzetten rapporteren betere prestaties.

E-mail

De discussie over de Gigabit Society stond onder leiding van moderator Julia Hobsbawm. Expert op het gebied van mensen en technologie, en Social Health. Deelnemers waren Daniel Erasmus van het Digital Thinking Network, Cathrine Karlson van No Isolation, Annelies van den Belt van 22nd Century en Hans de Zwart van Bits of Freedom.

De sessie begon praktisch en herkenbaar, met de vraag aan de deelnemers om op te staan, en de buurman dan wel buurvrouw te vertellen hoeveel e-mails ze per dag ontvangen, en wat ze ermee doen. Enthousiast en onder luid geroezemoes gaven de aanwezigen daar gehoor aan. Een paar mensen krijgen meer dan honderd e-mails per dag.

2.500.000.000.000.000.000

Deze exercitie is de inleiding voor het overkoepelende thema, namelijk schaal. De hoeveelheid gigabytes die we per dag genereren is ongekend. Waar we volgens IBM in 2012 2,5 miljard gigabytes aan genereerden, is dat nu 2,5 quintiljoen bytes per dag, een getal met achttien nullen. Hobsbawn: "De vraag die we nu willen beantwoorden is: wat betekent dat? Is gigabit goed voor society?"

Hans de Zwart schetste de verandering die Bits of Freedom door die trend heeft doorgemaakt: "Toen organisaties als wij ongeveer 20 jaar geleden ontstonden hadden we een idealistisch beeld van internet. De wereld zou kleiner worden, iedereen zou worden verbonden en gelijke kansen krijgen. We waren erg ongerust dat overheden deze grenzeloze omgeving kapot zouden maken. Dat perspectief is in de loop der jaren veranderd."

Zorgen

"We zijn er niet meer om het internet te vrijwaren van overheidsbemoeienis, maar we houden ons nu bezig met mensenrechten in deze tijd van technologische ontwikkelingen. Waar ik me het meeste mee bezighoud, en waar ik me veel zorgen om maak, is de volledige commercialisering van het internet."

"Alles wat we online doen verloopt nu via derde partijen, van online aankopen doen tot muziek beluisteren. Vroeger stopte je een CD in de speler, stream je muziek via een derde partij. Dat geeft enorm veel inzicht in wat iemand doet. Ik maak me niet zozeer zorgen om de privacy, maar om vrijheid en autonomie."

Rust en perspectief

Erasmus voegt daaraan toe: "Welk deel van de doos van Pandora is geopend met het internet? Ik wil niet voortdurend bezig zijn met wat er allemaal mis kan gaan." Maar hij wijst erop dat technologische ontwikkelingen wel degelijk tot misbruik kunnen leiden: "Van de radio werd aanvankelijk gedacht dat het meer perspectief en rust in de politieke discussie zou brengen. Maar daar heeft Hitler volop misbruik van gemaakt."

De discussie komt daarmee terecht op de overheid en wetgeving. Is het antwoord om meer te reguleren? De Zwart: "Ik ben voor regulering, omdat je ziet dat er dingen misgaan in de markt. Maar het is wel moeilijk om wetgeving te maken. Neem bijvoorbeeld de cookie-melding die je voortdurend krijgt, een Nederlandse bijdrage aan die regelgeving. Of neem mededingingswetgeving. Die is eigenlijk gebaseerd op wetgeving om oliemaatschappijen te reguleren, en is niet afgestemd op de moderne databedrijven."

Eenzaamheid

Een andere invalshoek van technologie is meer positief, namelijk het empoweren van mensen bij de keuzes die zij maken. Karlson: "Ik ben optimistisch. Wij richten ons op een probleem, namelijk eenzaamheid bij zieke kinderen, en gebruiken technologie om daar een oplossing voor te vinden. Privacy staat daarin voorop, wij zouden de robot AV1 nooit hebben kunnen ontwikkelen zonder rekening te houden met privacy."

Van den Belt: "Ik denk dat we vertrouwen moeten hebben in mensen. Ik denk dat mensen in staat zijn om de machines in toom te houden." Dat leidt tot een discussie over identiteit. Wordt identiteit gecompromitteerd of enhanced door de gigabit society? Erasmus: "Uiteindelijk ben ik zeer optimistisch. Want honderden miljoenen mensen leiden een enorm gezond leven. Dat was vroeger heel anders. Dit betekent niet dat je niets hoeft te doen, maar er is al heel veel goed werk gedaan met technologie." Hiermee sluit de discussie aan bij de visie van Vodafone over de Gigabit Society, zoals die wordt verwoord in de nieuwe slogan The future is exciting. Ready?