Exit Thuiswerkwet: hoe nu verder voor werkgever en werknemer?
Geheel onverwacht torpedeerde de Eerste Kamer eind september het wetsvoorstel ‘Werken waar je wilt’. De wet zou de vijf miljoen kenniswerkers in ons land meer rechtszekerheid bieden rond thuis of buiten de deur werken. Hoe moeten werkgevers en werknemers het thuis- of hybride werken nu regelen? “Mijn werkgever wil met mij het gesprek niet aan. Die verwacht mij gewoon om 8.30 uur op kantoor.”
De nieuwe thuiswerkwet heeft het in de Eerste Kamer niet gered. De wet zou het eenvoudiger hebben gemaakt voor werknemers om thuiswerken en hybride werken te regelen met werkgevers. Hoe kijken beide groepen naar de nu ontstane situatie? Lees ook: ‘Thuiswerkwet komt er niet: dwang voor werkgevers van tafel’
Nee, individuele werkgevers willen niet in de openbaarheid spreken over dit gevoelige onderwerp. Maar de gesprekken die wij op voorwaarde van anonimiteit met enkele werkgevers voerden, bevestigen een beeld dat recentelijk ook in de media naar voren kwam: thuiswerken vinden de meeste werkgevers prima, maar het mag een onsje minder. Hybride werken, oke. Maar veel bedrijven willen, zo blijkt, hun kenniswerkers weer ten minste drie dagen in de week op kantoor hebben.
Aangetrokken teugels
Zo ook de directeur-eigenaar van een Gooise uitgeverij met vijftien vaste medewerkers. “Na de coronacrisis bleef het thuiswerken toegestaan, mits medewerkers ook ten minste een paar dagen per week op kantoor zouden werken. Het bleek echter dat er op sommige werkdagen nauwelijks personeel op kantoor was. Werd er beneden aangebeld, dan was er niemand om de deur open te doen, of medewerkers op de zolderverdieping hoorden de bel niet. Dat kon zo niet verder.”
De vrijheid van thuiswerken
“Ik merkte ook dat de saamhorigheid en de teamspirit in het bedrijf eronder gingen lijden. Medewerkers die nog heel weinig op kantoor aanwezig waren, sprak ik daar op aan. Nu heb ik besloten dat iedereen weer ten minste drie dagen per week op kantoor moet werken. Het blijft dus zeker mogelijk dat medewerkers een deel van de tijd thuiswerken, die flexibiliteit wil ik zeker nog blijven bieden. Maar ik heb ook de indruk dat niet alle medewerkers even goed met de vrijheid van het thuiswerken om kunnen gaan.”
Misbruik van flexibiliteit
Dat laatste signaal geeft ook een manager van een grote industriële onderneming, ergens in de Betuwe. Terwijl het productiepersoneel grotendeels aan de bedrijfslocatie is gebonden, worden de vrijheden van het kantoorpersoneel ingeperkt: “Als management hebben wij gemerkt dat een kleiner deel van de gedeeltelijke thuiswerkers van de geboden flexibiliteit misbruik maakt. Hun productiviteitsverlies is meetbaar. Dat heeft geleid tot argwaan.”
Opluchting over schrappen Thuiswerkwet
Beide geïnterviewden zijn opgelucht dat de zogenoemde ‘Thuiswerkwet’ niet door de Eerste Kamer is goedgekeurd. “De overheid bemoeit zich al veel te veel met ondernemers. Thuiswerken is iets dat de werkgever en werknemers in onderling overleg moeten regelen”, zeg de directeur-eigenaar van de uitgeverij.
Lees ook: 'Hybride werken beslissend in war on talent tussen werkgevers'
Hoe reageren werkende ouders?
Ook individuele werknemers wilden niet openbaar in dit artikel worden opgevoerd met hun mening over de afgekeurde Thuiswerkwet. Maar daarover kwamen wel allerlei reacties binnen bij de Stichting Voor Werkende Ouders (SVWO). Directeur Marjet Winsemius deelt vier reacties die zij ontving van werkende ouders:
- "Ik moet van mijn leidinggevende weer elke dag op het werk zijn. Het geeft mij zoveel stress, dat ik mijn hoop op deze wet had gezet. Maar nu ga ik op zoek naar een andere baan, want ik voel mij hier niet meer op mijn plek.”
- "Ik snap niet waarom de wet het niet gehaald heeft. Mijn werkgever wil met mij het gesprek niet aan. Die verwacht mij gewoon om 8.30 uur op kantoor, terwijl school om 8.30 uur open gaat. Ik heb het al heel vaak aangekaart, maar het interesseert hem niet. Ook als ik eerder weg moet, wordt daar moeilijk over gedaan, terwijl ik mijn werk ook ’s avonds nog even af kan maken. Maar hij wil het niet horen. “Jouw probleem”, zegt hij dan.”
- "Hebben we niets geleerd van corona? We hebben toch gezien dat het thuiswerken prima kan! Natuurlijk wil ik ook naar kantoor, maar ik kan ook prima thuiswerken. Ik ben thuis zelfs effectiever dan op kantoor.” “Het voelt alsof we weer terug in de prehistorie zijn en nooit vooruit gaan komen zo.”
Verder lezen: 'Hebben uw werknemers recht op thuiswerken?'
Enorme teleurstelling
Winsemius: “Als we iets van corona hebben geleerd, is het dat thuiswerken kan en dat het helpt om de combinatie werk, gezin en zorg makkelijker te maken. Zonder deze nieuwe wet zijn we weer terug bij af. We zien dat werknemers weer standaard op de werkvloer worden verwacht. Nederland kent een goede werknemerscultuur; je bent alleen een goede werknemer als je van 9 tot 17 uur op kantoor bent. We hebben ook een goede moedercultuur: je bent alleen een goede moeder als je thuis voor de kinderen zorgt.”
“Deze twee dingen zijn tegenstrijdig aan elkaar en breken ouders, vooral moeders, op. De Thuiswerkwet had hier een oplossing voor kunnen bieden, maar nu zijn ouders weer aan hun lot overgelaten en afhankelijk van het goede werkgeverschap van hun werkgever. Een gemiste kans.”
Ook interessant: ‘Home office guide voor hybride werken’
Niet elke dag of de hele dag
In reactie op de bezwaren van de werkgever en manager in dit artikel zegt Winsemius: “Wij snappen dat werkgevers hun werknemers graag op kantoor zien. Het belang daarvan onderkennen ouders zelf ook. Het is belangrijk om gevoel te houden met collega’s en met het bedrijf. Het koffiezetapparaat is belangrijk, geven ze aan. Ook het samen van gedachte wisselen, de creativiteit die je samen oproept, etc. Maar dat hoeft niet elke dag of de hele dag.”
“Ouders hebben vooral behoefte aan flexibiliteit. Als je werknemers deze flexibiliteit biedt, dan blijven ze ook gezonder en gelukkiger. Daar heb je als werkgever op lange termijn meer aan. Dus ons pleidooi is dat werkgevers dit gesprek voeren met hun werknemers. Dit moet een continu gesprek zijn: wat heb je nodig om werk, gezin en zorg te regelen? Waar heb je nu behoefte aan? Waar heb ik behoefte aan als werkgever? Maar ook de vraag: zou je meer willen werken? Veel organisaties hebben te kampen met een personeelstekort. Deze vraag wordt echter vaak niet gesteld.”
Lees ook het eerste artikel in de serie over de Thuiswerkwet: 'Thuiswerkwet komt er niet – dwang voor werkgevers van tafel'
Maak de sprong naar hybride werken
Tips en trends over hybride werken
Oplossingen voor kleinere en grote bedrijven
De optimale balans tussen thuis en kantoor
Deel dit artikel