Vodafone zet met 5G-hub in op maatschappelijke doorbraken
5G mobiel internet gaat leiden tot maatschappelijke doorbraken door spectaculaire verbeteringen op het gebied van internetsnelheid, responstijd en betrouwbaarheid. Diverse innovatieve gebruikstoepassingen worden ontwikkeld en getest in de 5G Hub in Eindhoven, een testomgeving die begin 2020 werd opgericht door vier partijen: Brainport Development, High Tech Campus, Ericsson en VodafoneZiggo. Over de nieuwe mogelijkheden door 5G en de activiteiten in de 5G Hub spraken we met Jelmer Letterie, Sander van der Zande en René Visser, allen werkzaam bij VodafoneZiggo.
5G leidt tot spectaculaire verbeteringen op het gebied van internetsnelheid, responstijd en betrouwbaarheid. Vodofone wil deze voordelen gebruiken om maatschappelijke doorbraken te verwezenlijken.
5G is technisch gezien de nieuwe standaard om mobiel internet draadloos van antennes naar apparaten te sturen, waaronder smartphones, voertuigen, robots en sensoren. Het hoofddoel van 5G is ondersteuning van:
- meer internetsnelheid door meer mobiele bandbreedte
- de mogelijkheid tot massale communicatie tussen machines
- ultra-betrouwbare, bijna onvertraagde communicatie voor kritische toepassingen
3,5 GigaHertz laat 5G pas echt vliegen
5G bergt grote beloften in zich, maar binnen de huidige frequentiebanden verschillen de prestaties van 4G en 5G maar weinig. Frequentiebanden hebben betrekking op spectrum: het stuk van het mobiele verkeer dat door de lucht gaat. Echt los gaat het pas met 5G wanneer – mogelijk per september 2022 – de 3,5 GigaHertz-frequentieband wordt vrijgegeven. In vergelijking met 4G verdubbelt hiermee het spectrum voor de belangrijke middenband, die zich kenmerkt door een optimum van dekking en bandbreedte. Later komt daar nog de 26 GigaHertz-band bij, die tot slechts 200 meter is in te zetten, echter met een extreem hoge bandbreedte. Laatstgenoemde frequentie maakt een einde aan huidige problemen met haperende verbindingen in drukbezochte locaties als voetbalstadions en festivalterreinen.
“Kijk je over tien jaar terug, dan zul je verbaasd staan hoeveel er dankzij 5G tot stand is gekomen.”
Toch hoeven bedrijven allesbehalve af te wachten totdat het nieuwe spectrum voor 5G beschikbaar is, aldus Jelmer Letterie, marketeer voor het Internet of Things bij VodafoneZiggo. “Wij beschikken in de 5G Hub op de High Tech Campus nu al over een licentie voor het 3,5 en 26 GigaHertz-spectrum. Marktpartijen kunnen hun proposities waarvoor dit verhoogde spectrum wellicht noodzakelijk is aandragen om hier te laten onderzoeken en testen. Ga je als bedrijf, instelling of overheid pas beginnen met het verkennen van de mogelijkheden van 5G wanneer de nieuwe frequentiebanden zijn vrijgegeven, dan heb je kostbare ontwikkeltijd gemist en komt je innovatie later gereed dan nodig.”
Focus op vier 5G-toepassingsgebieden
Tientallen use cases zijn sinds 2020 in de 5G Hub getest. Van het gebruik van draadloze, mobiele camera’s met kunstmatige intelligentie voor analyses van hockeywedstrijden tot slimme onkruidrobots in de akkerbouw, en van onbemande pakketbezorging via drones tot streaming van 3D-video voor augmented reality. Letterie: “Alle aangedragen use cases die wij hier met klanten na het sluiten van een agreement oppakken zijn terug te voeren op één van de volgende vier toepassingsgebieden waarin wij veel potentie voor 5G zien: de gezondheidszorg, de maakindustrie, media & entertainment en duurzaamheid, als een thema dat dwars door de toepassingsgebieden heen snijdt.”
Toepassingen die de maatschappij verder helpen
René Visser, namens VodafoneZiggo programmanager van de 5G Hub, vult aan: “Wij participeren in de 5G Hub met drie andere oprichters (zie intro, red.). Inmiddels hebben zich ook talrijke partners bij dit initiatief aangesloten, bijvoorbeeld Rabobank. Heeft een bedrijf, een instelling of een overheid een idee dat in de 5G-Hub kan worden getest en ontwikkeld, dan kan men ons benaderen. In co-creatie kunnen we interessante concepten uitwerken tot nieuwe oplossingen met maatschappelijke impact, want dáár zijn we naar op zoek. Maar ook buiten de 5G Hub kunnen wij organisaties in contact brengen met allerlei technologische bedrijven op de High Tech Campus, of elders in ons netwerk. Zij kunnen - elk vanuit een unieke expertise - wellicht een onmisbare schakel blijken binnen een beoogde innovatie.”
René Visser, namens VodafoneZiggo programmamanager van de 5G Hub
De verbonden ambulance: levensreddende ‘low latency’
Technologiestrateeg Sander van der Zande gaat dieper in op de belangrijkste verbeteringen van een volwaardig 5G ten opzichte van 4G, daarbij verwijzend naar enkele in de 5G Hub belichte use cases: “5G is met snelheden tot boven de 1000 Megabit per seconde ruim tien keer sneller dan 4G, en daarmee geschikt voor toepassingen die veel meer snelheid nodig hebben dan nu nog mogelijk is. Denk aan augmented reality en virtual reality: daarvoor heb je hogere streams nodig. Maar 5G gaat ook over betrouwbaarheid en lowlatency: een extreem lage vertraging in de gegevensdoorvoer.”
“Een voorbeeld daarvan is de connected ambulance die wij in de 5G Hub testen. De echoapparatuur aan boord van een ambulance kan de gegevens uit de diagnose van een slachtoffer streamen naar een ziekenhuis, waar een arts live meekijkt en adviezen kan geven. Met de expertise van het ziekenhuis kan de patiënt beter worden geholpen. Cruciaal hierbij is die betrouwbare verbinding met het ziekenhuis. Met 4G is dit niet mogelijk omdat dit netwerk door iedereen wordt gebruikt en er soms niet genoeg bandbreedte beschikbaar is. Met 5G kunnen we de bandbreedte voor die kritische toepassing wel garanderen, wat levens redt. Wat hierbij een cruciale rol speelt is network slicing: bij 5G mobiel internet kan de fysieke mobiele netwerkinfrastructuur worden opgedeeld in virtuele plakjes. Zo kunnen wij iedereen zijn eigen pad, zijn eigen gegarandeerde capaciteit aanbieden. Je wordt dan als gebruiker niet weggedrukt als het druk wordt. Deze plakjes kunnen in overleg met de klant via een Network-as-a-Service model (NaaS) precies worden afgestemd op de eisen van specifieke toepassingen, bijvoorbeeld qua capaciteit, vertraging, betrouwbaarheid en beveiliging.”
Via samenwerking naar veilig sturen op afstand
De door network slicing te garanderen verbinding, snelheid en lage vertraging speelt een cruciale rol bij een andere use case in de 5G Hub. Van der Sande wijst op een playseat, van waaruit een autootje op afstand is te besturen. “Op de auto zit een camera die de beelden die hij filmt via 5G overbrengt naar het scherm voor de playseat. Daar moet zo weinig mogelijk vertraging in zitten. Als er wordt gestuurd, geremd of gas gegeven, worden die commando’s weer via 5G, met zo weinig mogelijk vertraging, terug naar de auto gestuurd. Het is heel belangrijk dat je in de playseat direct de beelden van de auto ziet nadat deze gefilmd zijn. Met 4G zou er teveel vertraging op zitten waardoor je te laat bent met je reacties en tegen iets of iemand aan kunt rijden. De 5G setup in de 5G Hub kent een end-to-end heen-en-terug vertraging van circa tien milliseconden. Deze lage vertraging zou je kunnen toepassen op voertuigen die je op afstand moet besturen, bijvoorbeeld de zelfrijdende auto. Als deze zelf een keer vastloopt, dan zou een chauffeur op afstand hem door een situatie heen kunnen leiden. Maar denk ook aan een drone die ergens medicijnen of voedselpakketten naartoe moet sturen, en waarbij een piloot op grote afstand de drone veilig en met maximale controle op de juiste plek kan laten landen.”
Jelmer Letterie, marketeer voor IoT bij VodafoneZiggo
Korte lijnen door de High Tech Campus
Jelmer Letterie benadrukt het belang van het zogenoemde eco-systeemdenken om dergelijke innovaties van de grond te krijgen: “Technologie is één ding, en dat is al complex genoeg. Soms hebben wij als VodafoneZiggo zelf geen oplossing voor een bepaald probleem, maar kunnen wij die binnen ons netwerk wel vinden. Zo heb je in het laatstgenoemde voorbeeld ook te maken met het encoderen van de te verzenden videobeelden vanaf het voertuig, en het decoderen van de te ontvangen videobeelden, steeds opnieuw. Je kunt wel een uitstekende mobiele verbinding hebben, maar als dit onderdeel van deze toepassing steeds vele milliseconden tijd kost, dan heb je niks aan die lage vertraging van 5G. Die auto of drone gaat dan alsnog crashen. Met Soliton hebben wij binnen de 5G Hub een softwarebedrijf als partner, dat in dat snelle encoderen en decoderen van videobeelden is gespecialiseerd.” René Visser: “Daarnaast spelen externe factoren een rol bij de vraag hoe snel zo’n toepassing in de markt kan worden gezet. Zo is flying beyond visual line of sight nu wettelijk nog helemaal niet toegestaan. De piloot moet op de grond met de drone meerennen.”
5G en de hype cycle van Gartner
Dergelijke hindernissen spelen standaard een rol bij de vraag wat de werkelijke impact gaat worden van dat supersnelle en betrouwbare 5G mobiele internet. Van der Zande verwijst naar de Gartner Hype Cycle: “In het begin zijn de verwachtingen hooggespannen. Dan valt het even tegen, want de praktijk blijkt weerbarstig. Voordat 5G een bepaalde rijpheid en stabiliteit heeft bereikt om het breed in te kunnen zetten, ben je een tijd verder. Maar tegelijkertijd ontstaat er met 5G een technologische laag die steeds dieper in de maatschappij zal doordringen. Kijk je over tien jaar terug, dan zul je verbaasd staan hoeveel er dankzij 5G tot stand is gekomen.”
Wilt u meer weten over de mogelijkheden van 5G over uw bedrijf? Download dan het interessante e-book!
Deel dit artikel